Camesgoriad

I rai pobl, gall camesgoriad fod yn rhan o’r hyn sy’n achosi problem iechyd meddwl – neu gwneud problem sydd eisoes yn bodoli yn waeth. Efallai y cewch ddiagnosis (fel anhwylder straen wedi trawma) neu brofi symptomau sy’n gwneud bywyd yn anodd am amser hir.

Weithiau gall trawma eich colled achosi meddyliau ymwthiol, ôl-fflachiadau neu hunllefau. Weithiau, beth sy’n digwydd wedyn sy’n cyfrannu at broblemau iechyd meddwl. Mae llawer o bobl yn profi cyfuniad o’r pethau hyn.

Gall meddyliau negyddol amdanoch chi’ch hun arwain at hunan-barch isel. Gellir cysylltu hunan-barch isel â phroblemau iechyd meddwl. Gall hefyd ei gwneud hi’n anoddach gofyn am help.

Isod mae rhai o’r meddyliau negyddol y dywed pobl eu bod wedi’u profi.

• Dylwn i fod yn ymdopi’n well.
• Dylwn i fod yn gryfach neu allu cynnig mwy o gefnogaeth i’m partner.
• Fy mai i oedd e.
• Mae rhywbeth o’i le gyda mi.
• Rwyf wedi siomi pobl.
• Rwyf bob amser wedi cael trafferth gyda hunan-barch isel. Gwaethygodd hyn y colledion yn fawr gan fy mod yn teimlo mai fy mai i oedd y cyfan.
• Roeddwn i’n teimlo’n ddiwerth fel menyw.

Mae poeni llawer yn flinedig. Gall greu patrymau meddwl negyddol a newid sut rydych chi’n ymddwyn. Efallai y bydd hefyd yn ei gwneud hi’n anoddach canolbwyntio ar bethau a allai eich helpu i deimlo’n well.

Er enghraifft, efallai eich bod yn:

• meddwl tybed a allech fod wedi atal y golled,
• feichiog eto ac yn darllen yr holl gyngor ar-lein ynghylch osgoi camesgoriad,
• poeni am feichiogi neu a fyddwch chi byth yn cael plant,
• teimlo fel pe na bai gennych gymaint o reolaeth dros eich bywyd ag yr hoffech chi,

Gall unigrwydd ac unigedd gael effaith negyddol ar eich iechyd meddwl. Gall camesgoriad wneud i chi deimlo’n unig mewn gwahanol ffyrdd.

Teimlo’n ynysig yn gorfforol. Efallai y byddwch yn teimlo na allwch fynd allan na gweld ffrindiau neu deulu oherwydd ei bod yn rhy anodd gweld menywod beichiog neu blant. Ond gallai hyn olygu eich bod chi’n colli allan ar ffynonellau gwerthfawr o gysur a chefnogaeth.

Yn teimlo fel nad oes unrhyw un yn eich deall chi. Efallai bod gennych chi lawer o bobl o’ch cwmpas ond mae’n ymddangos nad oes yr un ohonyn nhw’n deall sut rydych chi’n teimlo neu’n gofalu amdanoch chi yn y ffordd yr hoffech chi. Efallai y bydd yn teimlo’n arbennig o anodd os nad ydych chi’n meddwl bod eich partner yn eich deall chi.

Os ydych chi’n byw gyda phroblem iechyd meddwl yn barod, efallai y gwelwch fod camesgoriad yn ychwanegu straen ychwanegol ac yn ei gwneud hi’n anoddach ymdopi.

Os ydych wedi defnyddio ymddygiadau ymdopi fel bwyd (cyfyngu neu fwyta mwy), ymarfer corff, hunan-niweidio, alcohol neu gyffuriau yn y gorffennol, gallwch droi yn ôl at y rhain ar ôl eich colled. Er y gallent helpu yn y tymor byr, gallai dibynnu arnynt olygu na fyddwch yn ceisio cefnogaeth hirdymor neu’n dod o hyd i ffyrdd mwy defnyddiol o ymdopi.

Er bod angen mwy o ymchwil, mae camesgoriad wedi’i gysylltu ag anhwylderau pryder, iselder a anhwylder straen wedi trawma yn y rhai sy’n profi’r golled gorfforol ac yn eu partneriaid.

Nid yw pawb yn cael diagnosis o broblem iechyd meddwl benodol. Efallai y bydd gennych chi symptomau sy’n peri gofid ac yn anodd byw gyda nhw o hyd. Os ydych chi’n profi unrhyw un o’r rhain, efallai yr hoffech chi chwilio am ychydig o gefnogaeth ychwanegol.

• Ôl-fflachiadau – teimlo fel eich bod yn ail-brofi eich colled (fel petai’n digwydd ar hyn o bryd).
• Pyliau o Banig – efallai y byddwch chi’n teimlo’n chwyslyd, yn sâl, wedi’u datgysylltu, yn sigledig ac allan o reolaeth.
• Hunan-niweidio – brifo’ch hun i helpu i ddelio ag emosiynau llethol a meddyliau poenus.
• Teimladau hunanladdol – meddwl y byddai’r byd yn well eich byd heboch chi, cael meddyliau mwy haniaethol am farwolaeth, neu wneud cynllun i ddod â’ch bywyd i ben.
• Problemau gyda chwsg – yn cael eich hun yn methu â chysgu oherwydd eich bod yn poeni ac yn meddwl llawer am eich colled – neu am reswm arall.
• Hunllefau – cael hunllefau sy’n gysylltiedig â’ch colled pan fyddwch chi’n cysgu.
• Yn teimlo’n flinedig trwy’r amser – hyd yn oed os ydych chi wedi llwyddo i gael digon o gwsg.
• Meddyliau ymwthiol – methu â rheoli pan fydd delweddau neu feddyliau sy’n gysylltiedig â’ch colled yn ymddangos yn eich meddwl.
• Anhawster canolbwyntio neu gofio pethau.
• Ffobiâu – teimlo’n ofnus neu’n bryderus iawn am rywbeth penodol, efallai’n gysylltiedig â’ch colled (ond nid bob amser).

Gall dod o hyd i’ch ffordd trwy’r profiad o gamesgoriad a gwella o broblem iechyd meddwl fod yn daith hir.

Efallai na fyddwch byth yn mynd yn ôl i sut roedd eich bywyd o’r blaen. Yn lle hynny, fe welwch normal newydd. Gallai hyn gynnwys dysgu mwy am eich cryfderau a’ch gwendidau ac adeiladu ‘pecyn cymorth’ o fecanweithiau ymdopi.

Efallai nad yw’n broses syml ond gall bod yn garedig â chi’ch hun, siarad â phobl rydych chi’n ymddiried ynddynt a dod o hyd i’r help cywir wneud gwahaniaeth mawr. Os ydych chi’n ei chael hi’n anodd symud ymlaen, gall miscarriageassociation.org.uk eich helpu i feddwl trwy’ch camau nesaf (Saesneg).